Phòng trừ bọ nhảy
Đăng ngày: 30/11/2020 - Tác giả: Sáng Phan
Mùa rau cải nhiều người mất ăn vì bọ nhảy.
1. Đặc điểm hình thái
- Trên cây rau họ thập tự (các loại rau cải, cải củ, su hào, cải bắp, súp lơ…) thì bên cạnh những loại sâu bệnh thường gặp như sâu tơ, rầy rệp, bệnh thối nhũn vi khuẩn… thì bọ nhảy sọc cong vỏ lạc (Phyllotreta vittata) cũng là một đối tượng thường xuyên xuất hiện và gây hại nhiều cho cây rau.
- Con trưởng thành (dưới hình) là một loại bọ cánh cứng, hình bầu dục, cơ thể dài khoảng 2-2,5mm, cánh cứng, màu đen bóng, giữa mỗi cánh có một vạch màu vàng nhạt, sọc cong hình củ lạc, chân sau to khỏe, có sức nhảy dài nên gọi là bọ nhảy sọc cong. Chúng có khả năng nhảy xa và bay rất khỏe. Một con trưởng thành cái có thể đẻ đến 200 trứng, ở dưới đất xung quanh vùng rễ chính của cây.
- Trứng của bọ nhảy rất nhỏ, màu vàng nhạt đẻ trên mặt đất gần gốc cây.
- Ấu trùng (ấu trùng - màu trắng ngà hoặc màu vàng tươi) nằm trong đất, có hình ống, màu vàng nhạt, đủ ngày dài khoảng 4mm, chúng cắn phá rễ và củ (cải củ), tạo ra những đường lõm ngoằn ngèo, hoặc thành lỗ ăn sâu vào trong củ, trong rễ, làm cho cây cải bị còi cọc, chậm lớn, củ và rễ dễ bị thối. Chúng sống và làm nhộng dưới đất.
- Vòng đời: 33-67 ngày
+ Trứng: 5-7 ngày - Sâu non: 14-21 ngày;
+ Nhộng: 7-10 ngày;
+ Trưởng thành: có thể sống từ 20-50 ngày.
2. Thời gian hoạt động
- Bọ nhảy thường gây hại nhiều trong các tháng mùa khô làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và phẩm chất rau - thậm chí có thể gây mất trắng nếu không phòng trừ kịp thời.
- Bọ nhảy gây hại nhiều vào lúc sáng sớm và chiều mát. Trưa nắng thường lẩn trốn ở dưới gốc hoặc mặt dưới lá. Bọ nhảy có tính giả chết, khi bị động nhảy rất nhanh.
- Bọ có thể gây hại trong suốt thời kỳ sinh trưởng của cây cải, nhưng mạnh nhất là khi cải còn nhỏ (sau gieo khoảng 7-10 ngày). Những chậu cải non nằm xen kẽ với những ruộng sắp thu hoạch hoặc vừa thu hoạch thường bị bọ gây hại nhiều, do bọ di chuyển từ các chậu này sang các chậu cải còn non. Nếu không kiểm tra phát hiện sớm và xử lí kịp thời thì dễ bị chúng gây hại rất nặng, cây cải non mất sức, rất khó phục hồi.
3. Đặc điểm gây hại
- Bọ nhảy trưởng thành ăn lá non thành những lỗ tròn nhỏ khắp mặt lá. Ngoài ra chúng còn hoạt động nhảy đạp lung tung làm mặt lá rau xước nát, nhất là trên rau cải có lá mỏng.
- Sâu non ăn các rễ phụ, đục vào gốc và rễ chính làm cây sinh trưởng kém, nếu mật độ sâu cao có thể làm cây héo và chết nhất là khi cây đang còn nhỏ.
- Chúng cắn phá lá tạo ra những lỗ thủng nhỏ, kích thước vài mm, nếu nặng lá rau có thể bị thủng lỗ chỗ như tấm lưới, lá te tua, xơ xác.
1. Đặc điểm hình thái
- Trên cây rau họ thập tự (các loại rau cải, cải củ, su hào, cải bắp, súp lơ…) thì bên cạnh những loại sâu bệnh thường gặp như sâu tơ, rầy rệp, bệnh thối nhũn vi khuẩn… thì bọ nhảy sọc cong vỏ lạc (Phyllotreta vittata) cũng là một đối tượng thường xuyên xuất hiện và gây hại nhiều cho cây rau.
- Con trưởng thành (dưới hình) là một loại bọ cánh cứng, hình bầu dục, cơ thể dài khoảng 2-2,5mm, cánh cứng, màu đen bóng, giữa mỗi cánh có một vạch màu vàng nhạt, sọc cong hình củ lạc, chân sau to khỏe, có sức nhảy dài nên gọi là bọ nhảy sọc cong. Chúng có khả năng nhảy xa và bay rất khỏe. Một con trưởng thành cái có thể đẻ đến 200 trứng, ở dưới đất xung quanh vùng rễ chính của cây.
- Trứng của bọ nhảy rất nhỏ, màu vàng nhạt đẻ trên mặt đất gần gốc cây.
- Ấu trùng (ấu trùng - màu trắng ngà hoặc màu vàng tươi) nằm trong đất, có hình ống, màu vàng nhạt, đủ ngày dài khoảng 4mm, chúng cắn phá rễ và củ (cải củ), tạo ra những đường lõm ngoằn ngèo, hoặc thành lỗ ăn sâu vào trong củ, trong rễ, làm cho cây cải bị còi cọc, chậm lớn, củ và rễ dễ bị thối. Chúng sống và làm nhộng dưới đất.
- Vòng đời: 33-67 ngày
+ Trứng: 5-7 ngày - Sâu non: 14-21 ngày;
+ Nhộng: 7-10 ngày;
+ Trưởng thành: có thể sống từ 20-50 ngày.
2. Thời gian hoạt động
- Bọ nhảy thường gây hại nhiều trong các tháng mùa khô làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và phẩm chất rau - thậm chí có thể gây mất trắng nếu không phòng trừ kịp thời.
- Bọ nhảy gây hại nhiều vào lúc sáng sớm và chiều mát. Trưa nắng thường lẩn trốn ở dưới gốc hoặc mặt dưới lá. Bọ nhảy có tính giả chết, khi bị động nhảy rất nhanh.
- Bọ có thể gây hại trong suốt thời kỳ sinh trưởng của cây cải, nhưng mạnh nhất là khi cải còn nhỏ (sau gieo khoảng 7-10 ngày). Những chậu cải non nằm xen kẽ với những ruộng sắp thu hoạch hoặc vừa thu hoạch thường bị bọ gây hại nhiều, do bọ di chuyển từ các chậu này sang các chậu cải còn non. Nếu không kiểm tra phát hiện sớm và xử lí kịp thời thì dễ bị chúng gây hại rất nặng, cây cải non mất sức, rất khó phục hồi.
3. Đặc điểm gây hại
- Bọ nhảy trưởng thành ăn lá non thành những lỗ tròn nhỏ khắp mặt lá. Ngoài ra chúng còn hoạt động nhảy đạp lung tung làm mặt lá rau xước nát, nhất là trên rau cải có lá mỏng.
- Sâu non ăn các rễ phụ, đục vào gốc và rễ chính làm cây sinh trưởng kém, nếu mật độ sâu cao có thể làm cây héo và chết nhất là khi cây đang còn nhỏ.
- Chúng cắn phá lá tạo ra những lỗ thủng nhỏ, kích thước vài mm, nếu nặng lá rau có thể bị thủng lỗ chỗ như tấm lưới, lá te tua, xơ xác.
4. Đặc điểm phát sinh
- Bọ nhảy phát sinh và phá hại mạnh trong điều kiện thời tiết khô, mật độ giảm đi khi trời mưa nhiều.
5. Biện pháp phòng, trừ
Để hạn chế tác hại của bọ nhảy, bạn có thể áp dụng kết hợp một số biện pháp sau đây:
- Làm đất: Trước khi trồng cải, đất cần được chuẩn bị kỹ, dọn sạch tàn dư vụ trước; phơi thật khô đất tối thiểu từ 7 - 10 ngày để diệt sâu non và nhộng còn trong đất (kinh nghiệm nếu độ ẩm tương đối của đất thấp bọ nhảy sẽ không trưởng thành được - tưới đẫm sau khi phơi). Có thể bón vôi để tạo môi trường bất lợi cho bọ nhảy.
- Thời vụ gieo trồng và thu hoạch cải trong từng khu vực không nên kéo dài, vì sẽ tạo điều kiện cho bọ nhảy chu chuyển gây hại liên tục. Tốt nhất nên luân canh cải với các cây khác họ.
• Việc phòng trừ bọ nhảy thường gặp nhiều khó khăn, bọ nhảy lại phát triển trở lại bởi những lý do chính sau đây:
+ Thứ nhất, bọ nhảy trưởng thành có tính chu chuyển mạnh nên khi bị nguy cơ ở chỗ này, bọ nhảy có thể di chuyển sang nơi lân cận rất nhanh.
+ Thứ hai, là việc phun trừ chỉ có tác dụng với bọ nhảy trưởng thành chứ không có tác dụng với sâu non và nhộng ở dưới đất nên có thể sau khi phun, bọ nhảy tiếp tục xuất hiện và phá trở lại.
* Biện pháp cơ giới
Bít lỗ thoát nước của thùng chậu và xả ngập nước 1 ngày để trừ ấu trùng và kén bọ nhảy.
* Giải pháp sinh học
Dùng chế phẩm Nấm Xanh (Metarhizium anisopliae - Lục Cương) để phòng và tiêu diệt trứng, ấu trùng, kén, bọ trưởng thành. Phun hoặc rắc định kì 2 tuần 1 lần. Vi nấm này sẽ phát tán bào tử và phát triển khắp lớp đất mặt, trên cây rau và trong đất tơi xốp. Nấm Xanh sẽ kí sinh lên tế bào sâu bọ và tiêu diệt sâu bọ làm thức ăn nuôi vi Nấm.
* Mẹo: Trồng hành xen rau cải sẽ hạn chế bọ nhảy vì rễ, củ và toàn thân cây hành có tinh dầu khắc tinh bọ nhảy. Với bọ nhảy trưởng thành khi gặp hành sẽ lờ đờ thờ thẫn kém ăn.
---
Bài viết đã đăng Facebook Sáng Phan: https://www.fb.com/share/p/1CZHnVCPRN/
- Bọ nhảy phát sinh và phá hại mạnh trong điều kiện thời tiết khô, mật độ giảm đi khi trời mưa nhiều.
5. Biện pháp phòng, trừ
Để hạn chế tác hại của bọ nhảy, bạn có thể áp dụng kết hợp một số biện pháp sau đây:
- Làm đất: Trước khi trồng cải, đất cần được chuẩn bị kỹ, dọn sạch tàn dư vụ trước; phơi thật khô đất tối thiểu từ 7 - 10 ngày để diệt sâu non và nhộng còn trong đất (kinh nghiệm nếu độ ẩm tương đối của đất thấp bọ nhảy sẽ không trưởng thành được - tưới đẫm sau khi phơi). Có thể bón vôi để tạo môi trường bất lợi cho bọ nhảy.
- Thời vụ gieo trồng và thu hoạch cải trong từng khu vực không nên kéo dài, vì sẽ tạo điều kiện cho bọ nhảy chu chuyển gây hại liên tục. Tốt nhất nên luân canh cải với các cây khác họ.
• Việc phòng trừ bọ nhảy thường gặp nhiều khó khăn, bọ nhảy lại phát triển trở lại bởi những lý do chính sau đây:
+ Thứ nhất, bọ nhảy trưởng thành có tính chu chuyển mạnh nên khi bị nguy cơ ở chỗ này, bọ nhảy có thể di chuyển sang nơi lân cận rất nhanh.
+ Thứ hai, là việc phun trừ chỉ có tác dụng với bọ nhảy trưởng thành chứ không có tác dụng với sâu non và nhộng ở dưới đất nên có thể sau khi phun, bọ nhảy tiếp tục xuất hiện và phá trở lại.
* Biện pháp cơ giới
Bít lỗ thoát nước của thùng chậu và xả ngập nước 1 ngày để trừ ấu trùng và kén bọ nhảy.
* Giải pháp sinh học
Dùng chế phẩm Nấm Xanh (Metarhizium anisopliae - Lục Cương) để phòng và tiêu diệt trứng, ấu trùng, kén, bọ trưởng thành. Phun hoặc rắc định kì 2 tuần 1 lần. Vi nấm này sẽ phát tán bào tử và phát triển khắp lớp đất mặt, trên cây rau và trong đất tơi xốp. Nấm Xanh sẽ kí sinh lên tế bào sâu bọ và tiêu diệt sâu bọ làm thức ăn nuôi vi Nấm.
* Mẹo: Trồng hành xen rau cải sẽ hạn chế bọ nhảy vì rễ, củ và toàn thân cây hành có tinh dầu khắc tinh bọ nhảy. Với bọ nhảy trưởng thành khi gặp hành sẽ lờ đờ thờ thẫn kém ăn.
---
Bài viết đã đăng Facebook Sáng Phan: https://www.fb.com/share/p/1CZHnVCPRN/